Derepazarı Tarihçesi

Derepazarı’nın Tarihi :

 

Tarihi olarak çok kapsamlı bir bilgihenüz araştırmalara rağmen çıkmamıştır. Bulunan kalıntılarda topraklarıneskiden Filandoz adı ile anıldığına dairdir. Filandoz yani şimdi ki adıyla Derepazarı Rize merkezin hemen yanında bulunduğundan her zaman Rizenin uğradığıişgallerden nasibini almıştır. Fakat şöyle bir durum var ki Derepazarında ozamanlar iskan olmadığı için hiçbir şekilde bir zarar görmemiş bu durumdan. Sadeceişgal eden her devlet sahili sebebiyle denizden ticaret , askeri ve sıhhiyeaçısından destek almıştır ilçe üzerinden. Ticari açıdan belli günlerde satışlaryapıldığı bu satışların su kenarında yapılıyor olmasından mütevellit ismininDerepazarı koyulduğu yönünde ilçenin yaşlılarının anlattıkları rivayetlergünümüzde dahi dolanmaktadır.

 

 

Arkeologlarlara göre Rizenin ayrılmaz ikizi gibi olan bu ilçenin kökeniM.Ö.2000 li yıllara kadar dayanıyor. O dönemde Urartuların bölge üzerinde kihakimiyetlerinde pek dikkat çekemeyen yöre daha sonradanda Medler , Persler ,İskender , Pontos Trabzon Rum devleti , Selçuklular ve Osmanlı Devletiuygarlıklarının gelip geçtikleri bir bölgeymiş. Ancak yerleşim olmadığındandolayı pek bir tarihi detay bulunamamıştır. Arkeologların bu bilgileritahminler ışığında çevresel detaylara dayanarak yaptığını büyük ölçüde doğrutespitler olduğunu fakat kanıtının şuanda bulunamadığını önümüzde ki zamandilimlerinde gelişen teknoloji ile bu bölge hakkında kesin ve net fikirleresahip olabileceklerinden eminler.

 

 

 Merkez ilçeye bağlı olarak 1949 yılında bucakve 1954 yılında da belediye teşkilatı kurulmuştur. 9 Mayıs 1990 gün ve 3644sayılı Kanunla İlçe haline getirilmiş olup, 6 Ağustos 1991 tarihinde fiilenfaaliyete geçmiş ve 3 Ekim 1991 tarihinde resmen açılışı yapılmıştır. AdreseDayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanına göre İlçenin toplam nüfusu 7bin 508 olup, bunun 3 bin 652’si merkezde, 3 bin 856 ise köylerde yaşamaktadır.İlçenin yüzölçümü 29 km² ‘dir. Doğu ve güneyinde Rize, batısında İyidere,kuzeyinde Karadeniz ile çevrilmiştir. İlçe, Rize Merkezinden 7 km uzaklıktasahilde kurulmuş bir yerleşim birimidir. İlçe merkezinden Trabzon–Hopa karayolugeçmektedir.

Merkez İlçeye bağlı olarak 1949 yılında bucak ve 1954 yılında da belediye

teşkilatı kurulmuştur.

 

 

 

Coğrafi Yapı ve Ulaşımİlçenin yüzölçümü 29 km² dir. Doğu ve güneyinde Rize, batısında

İyidere, kuzeyinde Karadeniz ile çevrilmiştir.

 

 

Karadeniz ikliminin koşulları İlçe için de geçerli olup, ılık ve bol

yağışlıdır. Yıllık ortalama sıcaklık 14-15 C derecedir.

 

 

Derepazarı’nın çevre ile bağlantısı karayolu ile sağlanmaktadır. İlçe, Rize

Merkezinden 7 km uzaklıkta sahilde kurulmuş bir yerleşim birimidir. İlçe

merkezinden Trabzon - Hopa karayolu geçmektedir.

 

 

İdari Yapı ve Nüfus

 

Derepazarı’nın 1 merkez belediyesi, 7 mahalle ve 11 köyü bulunmaktadır.

 

 

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre İlçenin toplam nüfusu 7651 olup, bunun

4273’ü merkezde, 3378 ise köyde yaşamaktadır.

 

 

Ekonomik ve Sosyal Durumİlçe arazisinin tarıma elverişsiz oluşu ve yağışlı iklim,

Derepazarı’nın ekonomik yapısını da biçimlendirmiştir. Bu arazi yapısı

nedeniyle tarımsal üretimin düşük olması, gurbetçiliğin İlçe ekonomisi içinde

önemli bir yer tutması sonucunu doğurmuştur. Halkın %90’ı çay tarımıyla uğraşmakta,

ailenin ihtiyacını karşılayacak kadar balıkçılık yapılmaktadır. İlçe’de 2’si

Çay Kur’a, 2’si özel sektöre ait olmak üzere toplam 4 çay fabrikası

bulunmaktadır. Çay-Kur fabrikalarının günlük çay işleme kapasitesi 120-150 ton

civarındadır.

 

 

Tarım ve Hayvancılık

 

Çok büyük kısmı, arazi yapısı ve iklim nedeniyle, diğer bitkisel üretime imkan

vermeyen tarım alanının %89 unu çaylıklar oluşturmaktadır. İlçe’de çay

dışındaki bitkisel ürünler genelde aile içi tüketimde kullanılmaktadır. Bu

ürünlerin üretim miktarları bakımından kayda değer olanları, tarla ürünlerinden

mısır, fasulye, sebzelerden yaprak lahana, meyvelerden de portakal ve

mandalinadır. İlçe’de su ürünleri üretimi kıyı balıkçılığı şeklinde yapılmakta

olup, açık deniz balıkçılığı yapan büyük tekne ve işletmeler yoktur. İlçe’de

avlanan deniz balığının başını hamsi oluşturmakta, hamsi dışındaki başlıca

balık ürünleri ise mezgit ve istavrit oluşturmaktadır.

 

 

Sanayi

 

Derepazarı, sanayi bakımından az düzeyde gelişmiş bir ilçedir. İlçe’de küçük

ölçekli imalat sanayi işletmeleri ağaç ürünleri ve mobilya dallarında

yoğunlaşmaktadır. Endüstriyel etkinlikler yetersizdir. 3 adet kereste atölyesi,

3 adet mobilyacı bulunmaktadır.

 

 

Çalışma Hayatı

 

İlçe halkının kendi ihtiyaçlarını karşılayacağı birer konutu bulunmakta,

yaşantıları köy ve şehir karışımı bir ortamda süre gitmektedir.

 

 

İlçe halkının sosyal yaşantısı, iş ve çalışma hayatı İl merkeziyle

bağlantılıdır. İlçede çay tarımının yanında ticaretle uğraşanlar da vardır.

Ancak İlçenin yeni ve İl merkezine çok yakın olması nedeniyle, eski

alışkanlıklar devam etmekte bu nedenle İlçede ticaret hayatı

hareketlenememektedir. Bir çok esnaf İl merkezinde faaliyetini sürdürmektedir.

 

 

İlk çay üretiminin yapıldığı 1938 yılından sonra, sağlanan destekle hızlı bir

gelişme gösteren çay tarımı ve çay sanayi İlçe’de temel çalışma alanı olmuştur.

 

 

Mayıs-Ekim döneminde mevsimlik istihdam sağlayan çay tarımında daha çok kadın

nüfus çalışmaktadır. Erkek nüfus ise çay sanayi başta olmak üzere diğer

alanlarda istihdam edilmektedir.

 

 

İlçe’de çalışanların iş gurupları itibariyle dağılımına bakıldığında, nüfusun

ağırlıklı olarak tarımsal mesleklerde istihdam edildiği görülmektedir.

 

 

İlçeden büyük illere, özellikle İstanbul başta olmak üzere, Ankara ve Bursa’ya

göç oldukça fazladır.

 

 

Eğitim, Kültür ve Sağlık

 

Çay tarımının sağladığı refah artışı ve şehirleşme yoluyla dışa açılma sonucu

kültürel değişim yaşansa da, şehirleşmenin görece azlığının etkisiyle,

özellikle kırsal alanlarda geleneksel kültürel unsurlar yaşama imkanı

bulabilmiştir.

 

 

İlçe nüfusunun eğitime ilişkin göstergelerine genel olarak bakıldığında,

İlçe’de eğitim düzeyinin ülke ortalamasının üstünde olduğu görülmektedir.

 

 

İlçede 1 lise ile 3’ü 1-8 sınıflı ve 1’i birleştirilmiş sınıflı olmak üzere

toplam 4 ilköğretim okulu bulunmaktadır.

 

 

Taşımalı ilköğretim kapsamında bulunan 265 öğrencimiz İlçedeki tek taşıma

merkezi okulumuz olan Fıçıcılar İlköğretim Okulunda öğretimlerini devam

ettirmektedirler.

 

 

İlçe’de 1 kütüphane bulunmaktadır.

 

 

İlçemizde sağlık hizmetleri, SSK Sağlık İstasyonunda hizmet verilmekte olup,

ana görevi sağlık hizmetlerini vermek, gerekli önlemleri almak ve gerektiğinde

müdahale etmektir. Ayrıca tedavi edici hizmetleri de vermektedir. Sağlık

ocağına bağlı 3 sağlık evi bulunmaktadır.Derepazarı’nın Tarihi :

 

Tarihi olarak çok kapsamlı bir bilgihenüz araştırmalara rağmen çıkmamıştır. Bulunan kalıntılarda topraklarıneskiden Filandoz adı ile anıldığına dairdir. Filandoz yani şimdi ki adıylaDerepazarı Rize merkezin hemen yanında bulunduğundan her zaman Rizenin uğradığıişgallerden nasibini almıştır. Fakat şöyle bir durum var ki Derepazarında ozamanlar iskan olmadığı için hiçbir şekilde bir zarar görmemiş bu durumdan. Sadeceişgal eden her devlet sahili sebebiyle denizden ticaret , askeri ve sıhhiyeaçısından destek almıştır ilçe üzerinden. Ticari açıdan belli günlerde satışlaryapıldığı bu satışların su kenarında yapılıyor olmasından mütevellit ismininDerepazarı koyulduğu yönünde ilçenin yaşlılarının anlattıkları rivayetlergünümüzde dahi dolanmaktadır.

 

 

Arkeologlarlara göre Rizenin ayrılmaz ikizi gibi olan bu ilçenin kökeniM.Ö.2000 li yıllara kadar dayanıyor. O dönemde Urartuların bölge üzerinde kihakimiyetlerinde pek dikkat çekemeyen yöre daha sonradanda Medler , Persler ,İskender , Pontos Trabzon Rum devleti , Selçuklular ve Osmanlı Devletiuygarlıklarının gelip geçtikleri bir bölgeymiş. Ancak yerleşim olmadığındandolayı pek bir tarihi detay bulunamamıştır. Arkeologların bu bilgileritahminler ışığında çevresel detaylara dayanarak yaptığını büyük ölçüde doğrutespitler olduğunu fakat kanıtının şuanda bulunamadığını önümüzde ki zamandilimlerinde gelişen teknoloji ile bu bölge hakkında kesin ve net fikirleresahip olabileceklerinden eminler.

 

 

 Merkez ilçeye bağlı olarak 1949 yılında bucakve 1954 yılında da belediye teşkilatı kurulmuştur. 9 Mayıs 1990 gün ve 3644sayılı Kanunla İlçe haline getirilmiş olup, 6 Ağustos 1991 tarihinde fiilenfaaliyete geçmiş ve 3 Ekim 1991 tarihinde resmen açılışı yapılmıştır. AdreseDayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanına göre İlçenin toplam nüfusu 7bin 508 olup, bunun 3 bin 652’si merkezde, 3 bin 856 ise köylerde yaşamaktadır.İlçenin yüzölçümü 29 km² ‘dir. Doğu ve güneyinde Rize, batısında İyidere,kuzeyinde Karadeniz ile çevrilmiştir. İlçe, Rize Merkezinden 7 km uzaklıktasahilde kurulmuş bir yerleşim birimidir. İlçe merkezinden Trabzon–Hopa karayolugeçmektedir.

Merkez İlçeye bağlı olarak 1949 yılında bucak ve 1954 yılında da belediye

teşkilatı kurulmuştur.

 

 

 

Coğrafi Yapı ve Ulaşımİlçenin yüzölçümü 29 km² dir. Doğu ve güneyinde Rize, batısında

İyidere, kuzeyinde Karadeniz ile çevrilmiştir.

 

 

Karadeniz ikliminin koşulları İlçe için de geçerli olup, ılık ve bol

yağışlıdır. Yıllık ortalama sıcaklık 14-15 C derecedir.

 

 

Derepazarı’nın çevre ile bağlantısı karayolu ile sağlanmaktadır. İlçe, Rize

Merkezinden 7 km uzaklıkta sahilde kurulmuş bir yerleşim birimidir. İlçe

merkezinden Trabzon - Hopa karayolu geçmektedir.

 

 

İdari Yapı ve Nüfus

 

Derepazarı’nın 1 merkez belediyesi, 7 mahalle ve 11 köyü bulunmaktadır.

 

 

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre İlçenin toplam nüfusu 7651 olup, bunun

4273’ü merkezde, 3378 ise köyde yaşamaktadır.

 

 

Ekonomik ve Sosyal Durumİlçe arazisinin tarıma elverişsiz oluşu ve yağışlı iklim,

Derepazarı’nın ekonomik yapısını da biçimlendirmiştir. Bu arazi yapısı

nedeniyle tarımsal üretimin düşük olması, gurbetçiliğin İlçe ekonomisi içinde

önemli bir yer tutması sonucunu doğurmuştur. Halkın %90’ı çay tarımıyla uğraşmakta,

ailenin ihtiyacını karşılayacak kadar balıkçılık yapılmaktadır. İlçe’de 2’si

Çay Kur’a, 2’si özel sektöre ait olmak üzere toplam 4 çay fabrikası

bulunmaktadır. Çay-Kur fabrikalarının günlük çay işleme kapasitesi 120-150 ton

civarındadır.

 

 

Tarım ve Hayvancılık

 

Çok büyük kısmı, arazi yapısı ve iklim nedeniyle, diğer bitkisel üretime imkan

vermeyen tarım alanının %89 unu çaylıklar oluşturmaktadır. İlçe’de çay

dışındaki bitkisel ürünler genelde aile içi tüketimde kullanılmaktadır. Bu

ürünlerin üretim miktarları bakımından kayda değer olanları, tarla ürünlerinden

mısır, fasulye, sebzelerden yaprak lahana, meyvelerden de portakal ve

mandalinadır. İlçe’de su ürünleri üretimi kıyı balıkçılığı şeklinde yapılmakta

olup, açık deniz balıkçılığı yapan büyük tekne ve işletmeler yoktur. İlçe’de

avlanan deniz balığının başını hamsi oluşturmakta, hamsi dışındaki başlıca

balık ürünleri ise mezgit ve istavrit oluşturmaktadır.

 

 

Sanayi

 

Derepazarı, sanayi bakımından az düzeyde gelişmiş bir ilçedir. İlçe’de küçük

ölçekli imalat sanayi işletmeleri ağaç ürünleri ve mobilya dallarında

yoğunlaşmaktadır. Endüstriyel etkinlikler yetersizdir. 3 adet kereste atölyesi,

3 adet mobilyacı bulunmaktadır.

 

 

Çalışma Hayatı

 

İlçe halkının kendi ihtiyaçlarını karşılayacağı birer konutu bulunmakta,

yaşantıları köy ve şehir karışımı bir ortamda süre gitmektedir.

 

 

İlçe halkının sosyal yaşantısı, iş ve çalışma hayatı İl merkeziyle

bağlantılıdır. İlçede çay tarımının yanında ticaretle uğraşanlar da vardır.

Ancak İlçenin yeni ve İl merkezine çok yakın olması nedeniyle, eski

alışkanlıklar devam etmekte bu nedenle İlçede ticaret hayatı

hareketlenememektedir. Bir çok esnaf İl merkezinde faaliyetini sürdürmektedir.

 

 

İlk çay üretiminin yapıldığı 1938 yılından sonra, sağlanan destekle hızlı bir

gelişme gösteren çay tarımı ve çay sanayi İlçe’de temel çalışma alanı olmuştur.

 

 

Mayıs-Ekim döneminde mevsimlik istihdam sağlayan çay tarımında daha çok kadın

nüfus çalışmaktadır. Erkek nüfus ise çay sanayi başta olmak üzere diğer

alanlarda istihdam edilmektedir.

 

 

İlçe’de çalışanların iş gurupları itibariyle dağılımına bakıldığında, nüfusun

ağırlıklı olarak tarımsal mesleklerde istihdam edildiği görülmektedir.

 

 

İlçeden büyük illere, özellikle İstanbul başta olmak üzere, Ankara ve Bursa’ya

göç oldukça fazladır.

 

 

Eğitim, Kültür ve Sağlık

 

Çay tarımının sağladığı refah artışı ve şehirleşme yoluyla dışa açılma sonucu

kültürel değişim yaşansa da, şehirleşmenin görece azlığının etkisiyle,

özellikle kırsal alanlarda geleneksel kültürel unsurlar yaşama imkanı

bulabilmiştir.

 

 

İlçe nüfusunun eğitime ilişkin göstergelerine genel olarak bakıldığında,

İlçe’de eğitim düzeyinin ülke ortalamasının üstünde olduğu görülmektedir.

 

 

İlçede 1 lise ile 3’ü 1-8 sınıflı ve 1’i birleştirilmiş sınıflı olmak üzere

toplam 4 ilköğretim okulu bulunmaktadır.

 

 

Taşımalı ilköğretim kapsamında bulunan 265 öğrencimiz İlçedeki tek taşıma

merkezi okulumuz olan Fıçıcılar İlköğretim Okulunda öğretimlerini devam

ettirmektedirler.

 

 

İlçe’de 1 kütüphane bulunmaktadır.

 

 

İlçemizde sağlık hizmetleri, SSK Sağlık İstasyonunda hizmet verilmekte olup,

ana görevi sağlık hizmetlerini vermek, gerekli önlemleri almak ve gerektiğinde

müdahale etmektir. Ayrıca tedavi edici hizmetleri de vermektedir. Sağlık

ocağına bağlı 3 sağlık evi bulunmaktadır.